Boernerowo czy to jeszcze Bemowo?

W tym artykule przeczytasz między innymi o:

• Osiedlu Boernerowo
• historii powstania osiedla
• budowie Boernerowa

Boernerowo (przed 1936 rokiem: Osiedle Łączności; w latach 1951-1987. Powstało w 1921 roku, jako gromada w gminie Blizne. Włączone do Warszawy w 1951 roku. Sąsiaduje z obszarami Bemowo-Lotnisko, Fort Radiowo i Lotnisko.

Historia

W 1922 roku, na państwowych ziemiach we wsi Babice (dziś tereny dzielnicy Warszawa-Bemowo) rozpoczęto budowę Transatlantyckiej Centrali Radiotelegraficznej. Przy wznoszeniu radiostacji nie wykorzystano całego zarezerwowanego terenu. W związku z tym, ówczesny Minister Poczt i Telegrafów, Ignacy Boerner, zwrócił się do prezydenta RP Ignacego Mościckiego z prośbą o zgodę na budowę na niewykorzystanym terenie osiedla mieszkaniowego. Prezydent wydał zgodę, a już w 1932 roku gotowe było pierwsze 56 domów – wszystkie skanalizowane i zelektryfikowane – a także drogi i infrastruktura transportowa na osiedlu. Prace nad budową Osiedla Łączności Babice koordynowało Towarzystwo Popierania Budowy Własnych Domów pracowników służby łączności.

22 października 1933 roku na osiedle dotarła linia tramwajowa B z Ulrychowa.

Budowa osiedla

Budowa Osiedla Łączności odbywała się w pięciu etapach. Podczas I i II etapu, zrealizowanego w latach 1932-1934, na 128 parcelach postawiono domki drewniane 5 typów (projektu Wandy Boerner-Przewłockiej):

• Typ A (podstawowy) – parterowy dom składający się z pokoju, kuchni i łazienki, o łącznej powierzchni 33 m².
• Typ B – parterowy dom składający się z 3 pokoi, kuchni i łazienki, o łącznej powierzchni 72 m².
• Typ C – piętrowy dom składający się z 3 pokoi, kuchni i łazienki, o łącznej powierzchni 76 m².
• Typ D – piętrowy dom składający się z 5 pokoi, kuchni i łazienki, o łącznej powierzchni 93 m².
• Typ E – piętrowy dom składający się z 6 pokoi, kuchni i łazienki, o łącznej powierzchni 144 m², posiadający centralne ogrzewanie.

Inicjator budowy Osiedla Łączności, Ignacy Boerner, zmarł 12 kwietnia 1933 roku. Prace jednak kontynuowano. W kolejnych etapach – III i IV – stawiano przeważnie murowane wille. Ostatnim etapem była zabudowa 54 parceli w północno-wschodniej części osiedla. Na tym terenie powstała Kolonia im. Aleksandry Piłsudskiej, gdzie zamieszkali obywatele zasłużeni w walkach o niepodległość Rzeczypospolitej, w tym weterani powstania styczniowego wraz z rodzinami.

Gdy w 1935 roku zakończono budowę, osiedle liczyło 284 domy. 28 września 1936 roku nastąpiła zmiana nazwy osiedla na Boernerowo – od nazwiska założyciela. W tym samym roku powołano Towarzystwo Przyjaciół Boernerowa, które funkcjonuje do dziś (z przerwą w latach 1939-1945, spowodowaną wybuchem II wojny światowej).

Podczas II wojny światowej osiedle zajęła niemiecka 19. Dywizja Piechoty. W okresie okupacji na terenie Boernerowa działała tajna radiostacja, istniały magazyny broni oraz schrony, w których ukrywano m.in. warszawskich Żydów. Na terenie osiedla funkcjonowały także: szpital, szkoła i jadłodajnia dla najuboższych. 16 stycznia 1945 roku wycofujące się oddziały niemieckie wysadziły Transatlantycką Centralę Radiotelegraficzną. Boernerowo zostało ostatecznie oswobodzone z rąk niemieckich 17 stycznia 1945 roku.

Boernerowo znalazło się w granicach Warszawy w 1951 roku, zostało włączone w jej granice pod zmienioną nazwą – osiedle Bemowo. Nazwę Boernerowo przywrócono w 1987 roku. Rok później, na skrzyżowaniu ulic Kaliskiego i Kutrzeby odsłonięto pomnik Ignacego Boernera. 17 kwietnia 2008 roku skwerowi, na którym stoi pomnik, nadano imię Ignacego Boernera.